Kaçak akım kontrolü’nün temel olarak yapılmasının sebebi, hata akımı oluştuğunda; açıktaki iletken bölüme dokunan bir insan üzerinden, değeri çarpma akımından daha büyük olan bir akımın otomatik olarak çok kısa sürede kesilmesi yöntemi, dolaylı dokunmaya karşı etkili bir koruma sağlamaktır. Bu kaçak (artık) akım rölesi adı verilen bir hata akımı açma anahtarı kullanılarak gerçekleştirilir. 30 ma , 300mA, 500mA, 1 A gibi çeşitleri olan artık akım anahtarlarının ülkemizde yürürlükte olan yönetmelik gereği kullanılması insan hayatını koruma ve yangından korunma adına zorunludur.

Kaçak akım röleleri, elektrik sisteminde meydana gelecek herhangi bir sorun yüzünden akımın toprak hattı ile boşalmaması durumunda devreye girmekte ve hattı keserek olası tehlikelerin önüne geçmektedir. Çünkü özellikle şu iki durumda, elektrik tesisatında kaçak akımlar meydana gelmektedir:

Topraklama hattı direnci çok yüksek ise Topraklama hattına bağlı kablolar, izolasyon hataları yüzünden, bir yerlere temas ediyorsa herhangi bir tehlike yaşamamak için kaçak akımların önüne geçilmesi ve elektrik tesisatından uzak tutulması gerekmektedir. Aksi halde can sağlığı ve mal güvenliği açısından her an bir tehlike yaşanabilir.

Kaçak akım rölesi, faz ve nötr arasında oluşan farka dayanmaktadır. 30 mA değerinde bir kaçak akım rölesi, tesisatta faz ve nötr arasındaki akım farkı bu değerin üzerine çıktığı takdirde, otomatik olarak elektrik akımını keser. Yani faz hattından geçen akımın değeri ile nötr hattından geçen akımın değeri arasında oluşan fark, kaçak akım rölesinin koruma değeri üzerinde ise, elektrik bağlantısı kesilir.

Elektrik kaçağı olduğu zaman, herhangi bir kısa devre yaşandığı zaman evlerde ve işyerlerine kullanılan sigortalar da devreye girmektedir. Ancak kullanılan en küçük sigortanın 6 amper olduğu düşünülürse, bu değer insanların can sağlığı bakımından sınır değer olan 30 mA’den çok yüksektir ve sigortanın insanların can güvenliğini tam olarak koruduğu söylenemez. Bu nedenle kaçak akım röleleri can sağlığı ve mal güvenliği açısından tam bir koruma sağlamaktadır.

Yetkili kontrol ve muayene kuruluşları ve laboratuvarlar kaçak akım ölçümleri de yapmaktadır. Bu çalışmalarda bir yandan mevcut elektrik tesisatı üzerinde kaçak akım olup olmadığı ölçülürken, bir yandan da üretilen kaçak akım röleleri test edilmektedir.

Gama Ekibi olarak elektriksel güvenlik muayeneleri çerçevesinde, elektrik tesisatında kaçak akım koruma ölçümlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda dikkate alınan birkaç standart şunlardır: